Tradycyjne chrześcijańskie rozumienie wiary

- co do dziś jest powszechnie potwierdzane w świadomości wiernych Kościoła katolickiego


Współczesne chrześcijańskie rozumienie wiary,

uwzględnianie wiedzy z zakresu nauk przyrodniczych, psychologii i nauk społecznych naszych czasów

Starożytny obraz przyrody i świata z jednej strony oraz społeczne doświadczenia władzy i rządu z drugiej kształtowały wyobrażenia o Bogu i jego działaniu w świecie:

 

l Wyobrażanie sobie naszego świata

Wierzono, że świat został stworzony przez Boga jakieś 6-8 tys. lat temu, podobnie jak dzisiaj.

   = statyczna wizja świata

 

► Problem

Dlaczego istnieją klęski żywiołowe, choroby, cierpienie, ból i śmierć, skoro stwórcą i władcą świata jest mądry i kochający Bóg?

► Stara odpowiedź

     Wszystko to musi być karą - ale za jakie przestępstwo?

► Stara odpowiedź

Najgorszym i najbardziej podstawowym przewinieniem poddanych było zawsze nieposłuszeństwo, wyrzeczenie, niesubordynacja, bunt, zawieranie paktów z wrogami władcy.

► W związku z tym, przy faktycznie doświadczonej tak wielkiej "karze", ludzie musieli od samego początku takimi grzechami obrażać i złościć Boga, władcę i zarządcę świata.

 

l Wyobrażenia o Bogu

► Bóg jest wszechmocnym władcą i kontrolerem wszystkich sił przyrody i zdarzeń naturalnych, nic w przyrodzie nie dzieje się bez jego woli.

► Bóg jest władcą, który podobnie jak władcy świata chce od ludzi oznak uległości, lojalności i zniewolenia,

► Bóg żąda ofiar od człowieka, chce być czczony, chwalony i uwielbiany,

► Bóg chce, aby ludzie mu służyli, oddali się mu bez zastrzeżeń i byli mu bezwarunkowo posłuszni,

► Bóg zazdrośnie sprawdza lojalność swoich poddanych,

► Bóg surowo karze niewierność ludzi i może się długo gniewać i obrażać.

 

l Obraz człowieka

► Człowiek jest sługą Boga, zobowiązany do posłuszeństwa, wierności i służby.

 

    Pokusa człowieka:

► Chce też być władcą, przynajmniej po to, by móc rządzić innymi ludźmi i stworzeniami i w ten sposób upodobnić się do Boga lub być jak sam Bóg, bo oczywiście "bycie władcą" jest tym, co prawdziwie boskie i ostatecznie znaczące.

► Odrzucenie roli podmiotu oznacza posiadanie w sobie ukrytego buntu.

► Istnieje więc podstawowa zazdrość człowieka wobec Boga, a ludzie podejrzewają "zazdrość bogów" wobec ludzi szczęśliwych i odnoszących sukcesy.

► Jednak ci, którzy pokornie, posłusznie i z uległością wypełniają swoją rolę jako poddani, zostaną później hojnie wynagrodzeni przez tego rządzącego boga.

► Jeśli Bóg blokuje człowiekowi drogę do panowania, to człowiek może dążyć do sprzymierzenia się z mocami wrogimi Bogu, aby osiągnąć swój cel.

► Uważano, że człowiek naraża się na ryzyko wpadnięcia w obietnice składane przez przeciwnika Boga.

► Dokładnie takie zachowanie przyjęto za straszny grzech pierworodny człowieka, który był postrzegany jako przyczyna wielokrotnego karania człowieka przez Boga, co, jak wierzono, było rozpoznawane we wszystkich cierpieniach na świecie.

 

l Główny problem człowieka

On jest grzesznikiem! Jego najgorszy grzech:

► Jest nieposłuszny i niezdyscyplinowany wobec Boga, chce być jak Bóg i nie służyć, ale rządzić.

► Zawarł pakt z przeciwnikiem Boga, szatanem; tym samym ciężko obraził Boga, swojego Stwórcę i Pana.

 

l Reakcja Boga

► Wypędza człowieka ze swojego Królestwa Bożego, raju, a będąc obrażonym zamyka swój boski świat na tysiące lat, który nie będzie już dostępny dla człowieka.

► Za karę lud musi zarabiać na życie ciężką i mozolną pracą ("osty i ciernie").

► Kobieta będzie rodzić dzieci i będzie zagrożona przez węże, podczas pracy w polu.

► Nawet śmierć cielesna była zasadniczo karą Bożą za grzech pierworodny człowieka.

► Grzech ludzi był potężniejszy od miłości Boga, mógł wyprzeć miłość Boga ze świata i otworzyć drzwi świata szatanowi, tak że odtąd rządził on światem.

► Tylko tam, gdzie od śmierci Jezusa na krzyżu Kościół działa ze swoimi sakramentami, są znowu przestrzenie zbawienia dla boskiego działania w świecie.

 

l Świat jako Boże pole kary i próby

Ponadto katastrofy naturalne i wszelkie cierpienia na świecie są albo karnymi działaniami Boga za pierwotne, jak i coraz to nowe nieposłuszeństwo człowieka (historia potopów, budowa wieży Babel, plagi egipskie itp.), albo są dowodem wiary, posłuszeństwa i uległości człowieka.

 

l Stara interpretacja odkupienia

Po tysiącach lat Bóg posyła swojego Syna, który w sposób wzorcowy jest posłuszny Bogu, który w miejsce człowieka poddaje się bez zastrzeżeń Jego woli i składa Ojcu siebie jako ofiarę na krzyżu, aby pojednać Jego gniew z ludzkością.

 

l Zadanie człowieka

► Człowiek musi wierzyć we wszystko z pokorą i posłuszeństwem i stosować się do tego, co kierownictwo Kościoła nakazuje w imieniu Boga wierzyć i czynić.

Człowiek musi zasłużyć na niebo przez dobre uczynki.

► Z gotowością do poświęceń i przestrzeganiem

     przykazania człowiek musi uczynić Boga miłosiernym.

► Człowiek musi pojednać się z Bogiem przez uczynki pokuty.

 

 

 

 

>> Człowiek jest obiektem testowym

>> Świat jest polem doświadczalnym

>> Bóg wystawia człowieka na próbę

>> Życie człowieka to czas próby, by zasłużyć na Boży raj

 

 

 

 

l Wyobrażanie sobie naszego świata

(Dane naukowe i interpretacje religijne)

Kosmiczny świat powstał około 13,8 mld lat temu podczas Wielkiego Wybuchu,

- na ziemi około 4,6 miliarda lat temu,

- życie około 3,5 miliarda lat temu,

- człowiek został stworzony ze świata zwierząt około 2 - 3 milionów lat temu.

= dynamiczny i ewolucyjny światopogląd.

 

► Katastrofy naturalne to skutki działania niekiedy ogromnych sił przyrody, które w swej niezależności nie są przez nikogo świadomie sterowane, a więc nie realizują żadnej intencji i "sensu" (brak kary lub dowodu ze strony Boga).

► Istoty ludzkie, które są narażone na takie katastrofy naturalne, mają zmysły i intelekt, aby nauczyć się, jak chronić się przed niekorzystnymi siłami natury.

► Dla człowieka przyroda jest "matką", dawcą życia i opiekunem

- ale także groźnym, śmiertelnym pożeraczem życia.

► Istnieje (boska) "wewnętrzna tendencja" w naturze i jej długa droga rozwoju w kierunku życia, (ludzkiej) świadomości, globalnej miłości i gotowości do wzięcia odpowiedzialności.

► Oczywiście, człowiek może też szkodzić sobie i innym przez nieodpowiedzialność i ignorancję, ale nie należy tego rozumieć jako kary od Boga.

"Bóg nigdy nie karze" (cytat z wykładu A. Kellera w Radiu Watykańskim)

 

 

l Wyobrażenia o Bogu

Bóg kieruje (omnipotentny) światem nie zewnętrznie, ale działa jako dusza we wszystkich rzeczach, jako nieagresywna wewnętrzna tendencja, w kierunku pozytywnym.

► Rzeczywiście, w wielu sytuacjach jest On bezsilny, ale na dłuższą metę Jego potwierdzający życie duch i miłość zwyciężą w sercach ludzi i w świecie.

► Jezus ogłasza Boga jako kochającego ojca , który chce, aby jego dzieci były szczęśliwe w życiu i nauczyły się dobrze zachowywać wobec siebie.

► Bóg jest źródłem afirmacji życia i wszystkich pozytywnych sił, które człowiek musi odkryć i przyswoić.

 

 

l Obraz człowieka

Człowiek widzi siebie jako absolutnie ukochane dziecko Boga. Bóg z serca przyznaje mu życie i świat.

► Bóg chce, aby ludzie używali swoich zmysłów, intelektu i sumienia, aby coraz lepiej rozumieć życie i naturę oraz uczyć się żyć z miłością, odpowiedzialnością i wiarą w siebie.

► Bóg chce, aby człowiek odnalazł zdrową pewność siebie, nauczył się rozpoznawać siebie i swoje talenty, postępował odpowiedzialnie i dojrzale oraz rozwijał współczucie i troskę o bliźnich.

 

l Główny problem człowieka

Jest istotą niezrozumiałą dla samego siebie.

► Często nie rozumie siebie

Boi się, że jest tylko przemijający i nieważny; że nie zostanie zauważony i uszanowany, że nie jest godny bycia kochanym.

Często jest niepewny siebie, słaby, ignorancki i obrażalski.

Rodząc się i dorastając, istoty ludzkie nie rozpoznają automatycznie wartości i sensu swojej egzystencji, lecz muszą go najpierw odkryć poprzez żmudne wewnętrzne zmagania i poszukiwania ("wewnętrzne słuchanie").

Temu poszukiwaniu często towarzyszy lęk i niewłaściwe zachowanie. Dla jednostki i dla kultur ludzkich ten proces uświadamiania jest często długim i skomplikowanym procesem dojrzewania i rozwoju psychicznego (przebudzenie, proces uświadamiania, psychiczno-duchowe "uzdrawianie ślepych").

Główna przyczyna jego grzeszności nie leży w nieposłuszeństwie, ale w jego strachu przed byciem bezwartościowym oraz w jego umysłowej i duchowej ślepocie i niepewności.

Ponadto ludzie często czują się bezsilni wobec niekorzystnych sił natury, chorób i wewnętrznych stanów emocjonalnych, są narażeni na agresję ze strony innych ludzi i niesprawiedliwych warunków społecznych. To również pozbawia wiele mocy miłości i afirmacji życia, skłania do dostosowania się do zwykłych egoistycznych i pozbawionych miłości wzorców zachowań, uwodzi do niesprawiedliwych i obraźliwych zachowań.

 

 

 

l Reakcja Boga

Przez Jezusa Chrystusa Bóg "objawia" istotom ludzkim ich absolutną (boską) wartość, ich niepowtarzalną godność, ich fundamentalną "zasługę bycia kochanym" (pomimo ich grzeszności i duchowej ślepoty) i daje im zdolność  traktować siebie poważnie, akceptować siebie, okazywać współczucie i chęć pomocy.

W Jezusie Bóg okazuje współczucie i solidarność z ludźmi, poddaje się samemu pędowi swojego stworzenia i staje obok człowieka wobec swojego stworzenia.

 

l Świat

► Świat został powierzony człowiekowi jako przestrzeń życia i rozwoju. Musi czuć się zjednoczony ze światem i kształtując świat z miłością i odpowiedzialnością, musi wzrastać w kontekście życia całego stworzenia, w którym Bóg jest obecny w sposób ukryty i w którym Bóg otwiera się na człowieka i komunikuje.

► W Jezusie Chrystusie objawia się Boże zwrócenie i zjednoczenie wobec świata. Ten zwrot Boga do stworzenia musi dokonać się przez człowieka w jego sposobie życia.

► Celem kosmicznej historii świata jest dopełnienie stworzenia, a nie ucieczka ze świata do "nieba".

► "Poza" to duchowy wymiar głębi stworzenia.

 

l Interpretacja odkupienia

 Dzięki Bożej miłości, która stała się namacalna (i może stać się namacalna do dziś) dla człowieka przez Jezusa, człowiek zostaje odkupiony z lęku przed byciem bezwartościowym i z bezradności w rozumieniu siebie i wartości swojego istnienia.

► Ważne jest jednak, aby świadomie przyjąć (uwierzyć) w to bycie kochanym i odnaleźć swoje powołanie, swój cel w życiu, wartość swojego istnienia w często długiej drodze samopoznania.

► W śmierci Jezusa na krzyżu staje się widoczne, że człowiek jest zachowany przez Boga w cierpieniu i śmierci i pozostaje zachowany w Bogu poza śmiercią.

► Krzyż objawia, że miłość, którą Bóg napełnia człowieka, gdy ten powierza się Bogu, jest potężniejsza od nienawiści, niesprawiedliwości, grzechu, pogardy i ludzkich udręk - potężniejsza nawet od nietrwałości i śmierci.

 

l Zadanie człowieka

► Walka o samoświadomość.

► Wysiłek, by zrozumieć świat.

► Przyjęcie i afirmacja życia od jego źródeł, od Boga.

► Odkrycie źródła sił potwierdzających życie (Bóg) i otwarcie się na to, by pozwolić tym siłom działać wewnątrz.

► Traktowanie stworzenia z miłością i odpowiedzialnością.

► Obrona sprawiedliwego, pokojowego, tolerancyjnego i twórczego współżycia z ludźmi.

► Demaskowanie i eliminowanie niesprawiedliwości, degradacji, dewaluacji i opresji.

► Ukazanie dróg prawdziwego człowieczeństwa: osobowość, pomocniczość, solidarność, brak przemocy...

 

 

>> Człowiek jest "dzieckiem Boga" i Jego "obrazem",

    jest powołany do bycia "dziedzicem Boga" i "dziedzicem wszechświata".

>> Musi dojrzewać i wzrastać duchowo - także przed Bogiem.

 

>> Dojrzewanie duchowe budzi świadomość swojej godności (o wartości absolutnej, "boskiej"), swojej wolności, swojej

    wyjątkowości i odpowiedzialności osobistej

 

>> Dojrzewanie duchowe budzi głębokie poczucie więzi

    z innymi ludźmi i pełne poczucie przynależności do całej wspólnoty życia.

 

>> Duchowe dojrzewanie budzi uniwersalne współczucie i

     powszechną gotowość do wzięcia odpowiedzialności.

 

>> Dojrzewanie duchowe budzi trwałe poczucie solidarności -.

    nawet ze zmarłymi - i stan otwartości na ich błogosławieństwo.

 

Manfred Hanglberger, ksiądz, terapeuta rodzinny, autor książek (www.hanglberger-manfred.de)

LINK do udostępnienia: https://hanglberger-manfred.de/pl-glaube-zeitgemaess.htm

 

>> Więcej tekstów w języku polskim

HOME